Wat is kurkuma?

Kurkuma is afkomstig uit de wortel van de plant Curcuma longa. Het werkt als antioxidant en is ontstekingsremmend. Kurkuma is een broertje van gember, een andere natuurlijke ontstekingsremmer. 

Kurkuma is aan de ene kant heel sterk werkzaam, maar aan de andere kant slecht opneembaar in het bloed. Over beide punten vertel ik je hieronder meer, plus praktische tips voor in de keuken.

Kurkuma als ontstekingsremmer bij artrose en reuma

In een studie uit 2019 bleek dat kurkuma even goed werkte als de ontstekingsremmer diclofenac bij artrose in de knie [1]. Ook was het veiliger in gebruik. 

128 patiënten kregen dagelijks kurkuma extract of diclofenac. Beide groepen hadden elke week minder pijn. Na een maand had 90 % van de patiënten een verbetering van meer dan 50 %.

Met diclofenac hadden mensen last van bijwerkingen van diclofenac zoals maag- en darmproblemen. Dat was met kurkuma alleen bij een enkeling het geval, en minder ernstig dan bij diclofenac. De conclusie was dat kurkuma een goed en veilig alternatief is bij artrose in de knie.

Enkele tientallen andere studies bevestigden dat kurkuma extracten bij zowel reuma (RA) als artrose even goed werkten als medicatie [2, 3]. Kurkuma liet de ontstekingswaarden (CRP en ESR) afnemen, net als de DAS28 score (een maat voor het aantal ontstoken gewrichten bij reuma), en de stijfheid en pijn die werd ervaren.

Zo krachtig is kurkuma dus! En natuurlijk zijn die voordelen er niet alleen bij artrose en reuma, maar ook als je gezond bent en dat zo wilt houden. Het is namelijk ook een sterke antioxidant die beschermt tegen veroudering.

Opneembaarheid van kurkuma in het bloed

Vanwege de slechte opneembaarheid van kurkuma in het bloed zijn er allerlei varianten op de markt gebracht in de vorm van supplementen. Vaak zijn er kleine chemische aanpassingen gedaan aan de werkzame stof curcumine om de opneembaar te vergroten.

Ik gebruik zelf liever gewoon de onbewerkte, verse kurkuma wortel. Je krijgt alle stoffen uit de wortel binnen, in plaats van alleen één geëxtraheerd molecuul met de beste werkzaamheid. Ook is het een stuk goedkoper dan dure supplementen.

Er is dan wel een trucje nodig in verband met die slechte opneembaarheid. Combineer kurkuma altijd met wat versgemalen zwarte peper. Hiermee wordt de werkzame stof curcumine 10 keer beter in je bloed opgenomen. Probleem opgelost!

Gebruik van kurkuma bij reuma en artrose

Kurkuma zorgt dus voor minder pijnlijke en ontstoken gewrichten. Het is helaas een illusie om te denken dat reuma of artrose volledig zal verdwijnen, alleen door het nemen van kurkuma.

Voor het beste resultaat is het verstandig om volledig onbewerkt en plantaardig te eten, waarbij je ook dagelijks kurkuma neemt.

Hoe gebruik je kurkuma?

Zoals hierboven gezegd gebruik ik zelf liever de verse kurkumawortel dan de bewerkte extracten. Kurkumawortel kan je kopen bij de biowinkel en de meeste supermarkten. Lukt dat niet, dan is kurkuma in poedervorm ook een goede optie. Je kan een paar cm van de wortel gebruiken, en een halve tot hele theelepel kurkumapoeder. Kurkumapoeder zit overigens ook in kerrie. 

Gebruik het in de curry, soep of zet er thee van samen met gember. Er is van alles mogelijk. Ik gooi zelfs wel eens een stukje door de smoothie, en dit proef je eigenlijk niet.

Let bij de verse wortel wel even op de gele verkleuring van je handen. Om dat te voorkomen schil ik de wortel niet en hou het zoveel mogelijk bij de schil vast. Die schil kan je gewoon eten.

Let op met bloedverdunners

Kurkuma heeft een bloed verdunnend effect. Normaal gesproken is dit geen probleem, behalve als je bloedverdunners gebruikt. Overleg dan even met je arts of je kurkuma kan gebruiken.

Wil je meer weten over een pijnvrij leven bij reuma en artrose dankzij plantaardige voeding, vraag dan hier mijn gratis ebook aan.

Referenties

1. Shep et al. Safety and efficacy of curcumin versus diclofenac in knee osteoarthritis: a randomized open-label parallel-arm study. Trials 20, 214 (2019).
2. Daily et al. Efficacy of Turmeric Extracts and Curcumin for Alleviating the Symptoms of Joint Arthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. J Med Food. 2016 Aug;19(8):717-29. 
3. Zeng et al. Efficacy and Safety of Curcumin and Curcuma longa Extract in the Treatment of Arthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trial. Front Immunol. 2022 Jul 22;13:891822.