De reuma ging van kwaad tot erger

Zo’n 20 jaar geleden werd bij Emma een agressieve vorm van reumatoïde artritis vastgesteld, na jaren waarin ze geleidelijk gewrichtsklachten kreeg. Ze kreeg in de jaren daarna verschillende medicijnen voorgeschreven om de ontstekingen te onderdrukken. 

Dit ging aanvankelijk vrij goed en de situatie was jarenlang heel stabiel. “Ik kon prima mijn werk als verpleegkundige doen en had geen last van bijwerkingen.”

Vanaf 2021 ging het ineens een stuk minder goed. In een periode met veel stress sloeg de reuma hevig toe. Emma kreeg allerlei onderzoeken en medicijnen die niet goed hielpen.

„De ontsteking breidde alleen maar uit, over m’n hele lichaam. Op een gegeven moment heb ik me noodgedwongen ziekgemeld. Ik kon nauwelijks meer lopen en hing de hele dag op een stoel. Om de pijn te drukken slikte ik heftige middelen, tot morfine toe, maar ze deden weinig.”

Begin 2023 namen de klachten opnieuw toe. „Mijn CRP-waarde, die de mate van ontsteking weergeeft, was boven de 100, terwijl hij onder de 10 moet liggen. Ik moest weer aan een hoge dosis medicatie. Daar was ik heel beroerd van en het effect was minimaal. De laatste optie was een medicijn dat elke drie maanden per infuus zou worden toegediend. Een paardenmiddel waardoor je vaak al je haar verliest.”

De overstap naar plantaardige voeding

Het was 15 april 2023, toen Emma en ik met elkaar in contact kwamen via Facebook. Ze was op dat moment tot alles bereid om van de pijn af te komen en stapte nog dezelfde dag in mijn coachtraject. We maakten samen een plan om via plantaardige voeding de ontstekingen terug te dringen. De meeste mensen passen stap voor stap hun eetpatroon aan, maar Emma ging er direct vol voor.

„Geen dierlijke voeding, geen olie, geen eieren, geen zuivel, geen suiker, geen koffie, weinig gluten en geen voedingsmiddelen met toevoegingen. In plaats daarvan eet ik nu vrijwel alleen voeding die rijk is aan voedingsstoffen, zoals groente (vooral bladgroente), granen, knollen, peulvruchten, fruit en noten. 

Ik stopte geleidelijk met alle pillen en ben het voedingsadvies van Carolien gaan volgen. Ze bleef me op afstand coachen en reikte me ideeën voor recepten aan. Daarnaast bedacht ik zelf smakelijke combinaties van de ingrediënten die ik wel mag. De producten haal ik bij een landwinkel.”

Wat eet je op een dag?

Tegenwoordig begint ze de dag met een smoothie van boekweit, groenten en een banaan. Tussen de middag bereidt ze een broodje gezond met zelfgebakken brood, groenten en fruit. Voor de warme maaltijd sluit ze zo dicht mogelijk aan bij de klassieke Hollandse pot, maar zonder vlees. „In plaats daarvan nemen we veel meer groenten. Als we zuurkool eten, vermeng ik die met peulvruchten en wat paprika, een rood uitje en champignons, die ik eerst roerbak. Peulvruchten zijn een goed alternatief voor dierlijke eiwitten. Met creativiteit kun je veel bereiken. Een groot voordeel is dat ik een groot liefhebber van bakken en koken ben. Voor mijn collega’s maak ik soms bananenbrood.” 

Haar man Piet deed vanaf dag één met haar mee. „Voor die tijd aten we al gezond, dus de overgang was niet zo groot. Een paar keer per week braad ik voor hem nog een lekker stukje vlees. Zelf heb ik daar geen behoefte meer aan. In het begin kostte het me wel veel moeite om de koffie te laten staan.”

Pijnvrij dankzij voeding

Het effect van het nieuwe eetpatroon was gigantisch. „Na een paar dagen ging ik me al beter voelen, al bleven de ontstekingswaarden in het begin nog hoog. In februari moest ik opnieuw bloed laten prikken. Toen was de CRP-waarde van 119 naar 2 gezakt. Eind april 2024 zat hij nog steeds op 2.” 

Een jaar lang onbewerkte, plantaardige voeding, volhouden en doorzetten. Dit heeft ervoor gezorgd dat Emma nu pijnvrij is en gestopt met alle medicijnen.

“Ik stap uit bed en heb geen pijn, ik zit elke dag barstensvol energie. Ik werk weer volledig en heb mijn werk nog nooit zo goed kunnen uitvoeren als nu: zonder dat ik pijn krijg of snel vermoeid ben. Ik zou daarom nooit meer terug willen naar mijn oude leefstijl. Dit heeft mijn ogen geopend en de reuma is onder controle!”

Een andere kijk op de gezondheidszorg

Op de zorg die het ziekenhuis bood, kijkt ze met gemengde gevoelens terug. „Ik zag elke keer een andere dokter, voornamelijk artsen in opleiding. De behandeling was niet meer dan symptoombestrijding.”

Pas na de spectaculaire daling van de ontstekingswaarde stelde ze haar reumatoloog op de hoogte van het feit dat ze met alle medicatie was gestopt en die had vervangen door een volledig plantaardig dieet. „Ze reageerde tot mijn opluchting opvallend positief. Het is een arts die met waardering spreekt over Plants for Joints, een leefstijlprogramma dat bestaat uit een combinatie van plantaardige voeding, bewegen en het verlagen van stress. Ook die laatste factoren zijn belangrijk, daarom maak ik elke dag een forse wandeling en sport ik drie keer per week.”

Opmerkelijk en tegenstrijdig is voor Emma dat zelfs medisch specialisten die goede resultaten zien van diëten, die niet actief propageren. „Terwijl de juiste voeding medicatie overbodig kan maken, en dat geldt niet alleen voor reuma. Ook bij veel andere ziektebeelden speelt voeding een belangrijke rol.”

Emma is zelf verpleegkundige en bekijkt de reguliere gezondheidszorg inmiddels met een kritischer blik. „Veel patiënten slikken een mix aan medicijnen die niet meer doen dan verschijnselen onderdrukken en ook nog akelige bijwerkingen hebben. Die worden vaak versterkt door hun manier van eten en leven. Veel vet, vlees, koffie en suiker, weinig beweging. Ik ga niet de discussie aan, dat zie ik niet als mijn taak. Van artsen zou je het wel mogen verwachten, maar de meesten geloven er niet in. „Zo’n plantaardig dieet is onzin”, zei een nefroloog tegen me. Ik ben het levende bewijs dat het geen onzin is. De CRP-waarde is een objectieve graadmeter. Die zakt niet zonder reden van 119 naar 2.”

Wat zou je nog kwijt willen aan anderen met reuma?

De opvatting dat je met een vrij strikt plantaardig eetpatroon geen leven meer hebt, klopt absoluut niet. „Als dat zo is, zou mijn man er allang mee gestopt zijn. Elke warme maaltijd die ik maak, smaakt hem prima. En het geeft ons allebei een goed gevoel dat we ons lichaam niet nodeloos meer vergiftigen met ongezonde voeding. Wat dat betreft hebben we een rijker leven dan voorheen.”

“Ik zou het iedereen aanbevelen, maar doe het dan niet voor de helft maar ga er vol in! Je leven zal veranderen en je gaat je zelf zo goed voelen!

Dankjewel Carolien voor alles. Ik zag het toen helemaal niet meer zitten en door jou ben ik nu hoe ik ben!!”

Voor deze blog is deels de tekst overgenomen van een interview dat 18 juni 2024 verscheen in het tijdschrift Terdege. Emma en ik hebben dit verhaal samen aangevuld.

Gratis ebook

Voeding als Medicijn bij Reuma en Artrose: Startgids 

Wil je meer weten over het eetpatroon waarmee de pijn afneemt bij artrose en reuma? De gratis Startgids helpt je op weg.